تاثیر حذف ارز ترجیحی بر گرانی و کمبود دارو

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ رادیو گفتگو در برنامه صبح و گفتگو، مصاحبه ای با آقای دکتر علی فاطمی - نایب رئیس انجمن داروسازان داشت مشروح گفتگو را در ذیل بخوانید.

سلام و صبح بخیر

سوال: درباره دارو و کمبود دارو اگر اشتباه نکنم نیمه دوم ۱۴۰۰ هشدار‌های فراوانی داده شد هم از طرف صنوف تخصصی و هم از طرف انجمن‌های خاص و تخصصی دارو و داروسازان و هم از طرف تعدادی از نمایندگان این رسید به اینجا که الان با کمبود دارو مواجه هستیم چقدر این کمبود فعلی متوجه همان هشدار‌ها است؟

فاطمی: بدون شک همینطور است، ولی ما از اول دنبال این بودیم که ارزی که در اختیار دارو قرار می‌گیرد ارز تک نرخی باشد یعنی تولید کننده دارو بداند که ارزی که می‌داند نیاز دارد در زمان مناسب تامین کند و مواد اولیه برای تولید دارو را از خارج وارد کند طرح دارویار اجرا شد و همه خوشحال بودیم که ارز دارد عملاً ارز دولتی و یا همان ارز ترجیحی حذف می‌شود و در عمل حذف نشد یعنی عددش تغییر کرد یعنی همان ارز دولتی تبدیل شد به ارز ۲۸۵۰۰ تومانی خوب این قاعدتاً خیلی آسیب می‌زند یعنی زمانی که صنعت داروسازی ما بخواهد به دنبال تامین ارز باشد و اعتباراتش هم مقدارش و هم زمانش برای آن تکافو نکند قطعاً ما با کمبود دارو مواجه می‌شویم و همه پیش بینی‌ها در این مورد متاسفانه در این مورد بدبینانه بود و درست درآمد و ممکن است در ماه‌های آینده حتی اگر بودجه طرح دارویار که تقریباً ۶۰ تا ۷۰ درصد آن را مجلس تصویب کرده بیش از این‌ها نیاز است در ادامه سال تامین نشود ممکن است حتی کمبودهای دارویی تشدید هم بشود. 

سوال: اینکه کمبود‌ها هم بحث کمبود است و هم بحث افزایش قیمت است یعنی خیلی وقت‌ها پیش میاد که افزایش قیمت وجود دارد و افزایش قیمت کمرشکن هم است، اما به هر حال هست، اما کمبود موضوع را متفاوت‌تر و سخت‌تر و حادتر می‌کند چه راه حل کوتاه مدتی برایش وجود دارد؟

فاطمی: قطعاً بدون تامین اعتبار نمی شود مشکل کمبود دارو را حل کرد تولید کنندگان دارو نیاز دارند که خیلی سریع در اختیارشان قرار بگیرد که بتوانند برای نیمه دوم سال که مصرف برخی از دارو‌ها مثل آنتی بیوتیک‌ها و انواع شربت‌ها و بعضاً سرم‌ها می‌باشند بتوانند آماده باشند، اما ما داریم وارد تابستان می‌شویم باید برای واکسن‌های ابتدای پائیز و اواخر شهریور هم آمادگی لازم را داشته باشیم برای وارداتش، ولی زمانی که در بودجه عمومی کشور این پیش بینی نشده یعنی در ذیل هدفمندی یارانه‌ها و مبلغش هم تقریباً به جای اینکه بالغ بر ۱۰۵ تا ۱۱۰ باشد می‌شود ۶۹ همت تصویب می‌شود خوب قابل پیش بینی است که این کمبود‌ها به این زودی‌ها برطرف نمی‌شود در پاسخ حضرتعالی قطعاً سریعترین راه حل این است که این بودجه تامین شود و در میانه و بلند مدت باید ارز صنعت داروسازی ما تک نرخی شود در کنار دارو که در داروخانه وجود دارد ما اقلام مکمل‌های دارویی انواع ویتامین‌ها و مواد نیروزا هم داریم

سوال: همین را می‌خواهم بگویم در این چرا مشکلی نیست مگر از یک جا نمی‌آید؟

فاطمی: درست می‌گویید همین را می‌خواهم عرض کنم اقلام بسته بندی همه این‌ها کاملاً با هم یکسان است مواد جانبی که باید برای قرص و کپسول استفاده شود یکی است حالا ماده موثره می‌ماند که ماده موثره انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی و نیروزا با ارز تک نرخی تامین می‌شود و ارز تامین صادرات به جا‌های دیگر، ولی جالب است که برای دارو که ما میاییم ارز دولتی است چه ارز ۴۲۰۰ باشد چه ارز ۲۸۵۰۰ تومانی باشد می‌بینیم که این باعث اختلاف می‌شود یعنی ما قطره ساده بینی الان یکی از کمبود‌هایی که در ماه‌های اخیر خیلی مردم را اذیت می‌کند قطره‌های چشمی هستند قطره‌های چشمی واقعاً اقلام ساد ه‌ای است تولید آن ها و مواد اولیه کم هم مورد نیاز است، ولی می‌بینیم که آن هم ساخته نمی‌شود و یا قطره بینی که آب و نمک و این طور چیزهاست که برای ساخت آن قطره واقعاً مورد نیاز است انواع لوازم آرایشی و محصولات بهداشتی متنوع و مکمل‌های غذایی وجود دارد، ولی دارو که اتفاقاً اختلاف زیادی ندارد ساختش می‌بینیم که برای ارز چند نرخی و بروکراسی سنگینی که وجود دارد برای تامین آن و خرید و واردات مواد اولیه می‌بینیم که مردم همیشه در مضیقه هستند.

سوال: یک نکته‌ای را می‌خواهم بپرسم یکسری دارو‌های خاص، بیماران خاص در یک برهه‌ای مواجه شدیم بااینکه مثلاً فلان نشان خارجی عرضه نمی‌شود، چون دارو‌ها به اسم علمی شان که شناخته نمی‌شود به نشان بیشتر شناخته می‌شوند دیگر فلان نشان وارد نمی‌شود چرا وارد نمی‌شود دارویی که تا دو هفته پیش بود بخاطر اینکه مشابه داخلی اش دارد آماده میشود و مشابه داخلی دارد دارو‌های مغز و اعصاب و روان همه این‌ها جزءش بود درباره دارو‌های تخصصی صحبت می‌کنم که تعداد قابل توجه اش هم مربوط به بیماران خاص است طبعاً وقتی که این اتفاق افتاد و داروی خارجی مشابه خارجی اش وارد نشد هم خارجی به شدت بالا رفت، چون تاریخ انقضاء و و تولیدی هم که داشت مجبور شدند به هر حال به هر قیمتی ردش کنند این شد که ما ماندیم و دارو‌هایی که با قیمت بالا عرضه شد و یا اینکه وجود نداشت الان به خاطر این ارز ترجیحی و اختصاص نداشتن ارز همان هم دیگر امکان ساختش وجود ندارد درست عرض می‌کنم این چیزی که عرض کردم؟

فاطمی: بله درسته ما به مردم قول داده بودیم که داروی خارجی در داخل ایران دارد این دارو تولید می‌شود و با همان کیفیت در اختیار شما قرار می‌گیرد، ولی وقتی ما به اندازه کافی ما حمایت نمی‌کنیم بودجه‌ای که مورد نیاز است در اختیار تولید کنندگان قرار نمی‌دهیم دوباره همین می‌شود که نه داروی خارجی برند را در اختیار داریم و نه داروی داخلی که قرار بود تامین شود.

سوال: می‌خواهم همین جا درباره چرایی اش با آقای دکتر ملک فاضلی عضو محترم کمیسیون بهداشت ودرمان روی خط ارتباطی هستند سلام و احوالپرسی سوال: درباره کمبود‌های دارو هشدار‌هایی داده شد یکی از کسانی که در این حوزه هشدار هم دادند فکر می‌کنم حضرتعالی بودند درباره این بحث و اختصاص ارز و ارز ترجیحی و ... الان هم نشان‌های خارجی نیستند وهم مشابه داخلی که داشتیم تولید می‌کردیم اون‌ها هم با کمبود ماده موثره مواجه هستند و تولید نمی‌شوند بیمار چه باید بکند آقای دکتر؟

فاضلی: در بحث کمبود‌ها و مشکلات اساسی که الان جامعه ما باهاش درگیر است همانطور که شما فرمودید دقیقاً ما این روز‌های جاری را دقیقا از زمانی که ارز ترجیحی ناگهانی در مجلس شورای اسلامی در صحن علنی آمد و بدون کارشناسی که باید باشد و کسی صاحب نظری و صاحب فنی نظارت کند یک دفعه حذف شد وقتی که یک ساختاری که شما بهش اشاره می‌کنید طبعا ًمشکلات به وجود میاد ما این فکر را می‌کردیم ما این دارو را صفر تا ۱۰۰ هم ماده اولیه اش را ما می‌سازیم و هم خود دارو را ما می‌سازیم یک وقتی هست نه مواد اولیه اش را از خارج وارد می‌کنیم یک وقتی کلاً دارو را از خارج وارد می‌کنیم همه این‌ها نیاز به منابع دارد خوب شرکت‌های دارویی و کارخانه‌هایی که دارو را می‌ساختند طبعاً مواظب هستند که از آنچه که دارند حراست کنند تا دچار عارضه نشوند منتظر هستند که سیاست کلان مملکت در مسیری حرکت می‌کند که پیشگیری کنند از عارضه‌ای که پیش میاد برایشان و وقتی که دیدند این بحث است که تغییراتی در جهت ارز ترجیحی اتفاق می‌خواهد بیفتد منتظر بودند که ببیند که مجلس چه کار می‌کند و نهایتاً بین تولید دارو قبل از اینکه اصلاً ارز ترجیحی در مجلس به تصویب برسد بر اساس اون حس پیشگیری که شرکت‌های دارویی کارخانه‌های دارویی برای ضرر و زیان خودشان پیش بینی کرده بودند متوقف کرده بودند وقتی که ناگهانی آمد ۴۲۰۰ قطع شد اگر شما شرکتی بودید که مواد اولیه را با ارز ۴۲۰۰ در کشور خارجی گرفته بودید در اونجا دپو کردید که بیینید بعداً چه خواهد شد کارخانه‌ای که داشت صفر تا صد را در ایران تولید می‌کرد آمد مسیر تولید خودش را در زنجیره تولید کمتر کرد و منتظر افزایش قیمت باشد این دومی، دارویی که می‌خواستیم از خارج واردش کنیم منابع می‌خواست.

سوال: الان با این وضعیت روبرو کسانی که اون روز به هر حال پرچمدار بودند به هر حال پاسخگو هستند؟

فاضلی: متاسفانه ببینید من عرض کردم اعضای شورای اسلامی نزدیک به ۲۸۵ نفر نیرو دارد نماینده داریم تعداد اندکی از این‌ها صاحب فن هستند تا زمانی که دست این‌ها بود در کمیسیون بهداشت و درمان، کمیسیون کاملاً مخالف بود با این موضوع آمد در کمیسیون تلفیق باز هم، چون اینجا آدم‌هایی که صاحب فن بودند برای عدم حذفش باز هم اجازه ندادند که حذف شود در صحن که میاد اونجاست که، چون دیگر فکر نیست و متاسفانه و متاسفانه آگاه شما یک عدم حسن نیت را نسبت به جامعه پزشکی نشان می‌کنید اگر دارویی میاد و تجهیزاتی میاد و بحث دیگری میاد متاسفانه فاز منفی که هست وارد می‌شود و رای نمی‌دهند به اونجا و این موضوع اینگونه نیست تنها پزشکانی که از ممکلت رفته اند پزشک بخاطر مسائل مالی تنها نرفته اون حسی که عدم احترام به پزشک است و در یک زاویه خاصی به پزشک داده می‌شود ما در ظرف این دو سال ما خیلی از پزشکان وارسته ما، فوق تخصص هایمان از مملکت خارج شدند نهایتاً ما تا زمانی که این دو بحث را اصلاح نکنیم گذاشتن منابع قابل نیاز در اختیار وزارت بهداشت و احترامی که باید به پزشک قائل بشویم که ماندگار بشود.

سوال: الان کمبود نیروی پرستار هم داریم.

فاضلی: اصلاً عرض کنم می‌دانید که ما در مجلس هستیم دیگر می‌بینیم الان مملکت دارد از این جو دچار مشکل می‌شود.

سوال: ممنون از شما آقای دکتر فاضلی

فاضلی: من خواهشم این است که برگردانیم این جو را به طرفی که واقعیت‌ها را بپذیرم اگر می‌خواهیم مشکل را حل کنیم اصلاً صورت مسئله کجا مشکل دارد شما صورت مسئله را بخواهید پاک کنید که اصلاً مسئله حل نخواهد شد یا باید منابع را در اختیار وزارت بهداشت بگذارید اگر اصل نمی‌دهید به تناسبش باید پول بیشتری بدهید به تناسب چی به تناسب ارزش پولی که هست در بازار شما وقتی که دلار هست ۵۰ هزار تومان یا ۴۰ هزار تومان نمی‌توانید بر مبنای ۲۲ هزار تومان بهش پول بدید و از آن بخواهید که دارو را عرضه کند و هم اینکه آن احترام خیلی مهم است در جامعه پزشکی و پیراپزشکی که حداقل این تقدس حفظ شود از آن طرف هم من از همکاران خودم هم در جامعه پزشکی و هم پیراپزشکی خواهشم این است که آن تقدس را آن‌ها هم حفظ کنند.

پایان