آيا اروپا در عمل اراده حفظ برجام را دارد؟
بيانيه 12 بندي وزيران امور خارجه ايران و چهار بعلاوه يک در نيويورک براي حفظ برجام محتواي خوبي دارد اما به شرط آنکه اراده اروپا براي اجراي آن نيز وجود داشته باشد.

نشست وزيران امور خارجه ايران، انگليس، فرانسه، چين، روسيه و آلمان موسوم به چهار بعلاوه يک به رياست فدريکا موگريني مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در حاشيه نشست مجمع عمومي سازمان ملل متحد با هدف حفظ برجام برگزار شد در حاليکه در مقابل مقام هاي امريکايي از جمله مايک پمپئو وزير امور خارجه و نيکي هيلي نمايند امريکا در سازمان ملل تلاش داشتند ديگر کشورها را عليه تهران بسيج نمايند.
هر چند ماحصل نشست وزيران امور خارجه ايران و چهار بعلاوه يک در نيويورک صدور بيانيه اي 12 بندي با تاکيد بر حفظ برجام بيانگر انزواي دولت امريکاست اما سوال اينجاست که آيا در وراي اين بيانيه 12 بندي اراده اي نيز از سوي اروپا براي حفظ برجام وجود دارد؟ يا اين که تمامي اين نشست ها و حمايت ها از برجام همه براي حفظ تهران در اين معاهده و جلوگيري از مقابله به مثل ايران در مقابل عهد شکني امريکاست.
در اين بيانيه 12 بندي در مقابله اي آشکار با تحریم های یکجانبه آمریکا، بار ديگر بر موضوعاتی همچون حفظ و ارتقاء روابط گسترده تر اقتصادی با ایران؛ حفظ و استمرار کانالهای مؤثر مالی برای تعامل با ایران؛ تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی ايران، به روزرساني واجراي قانون انسداد در اتحاديه اروپا و همچنين تعهد به پیگیری اقدامات مشخص و موثر برای تضمین کانالهای پرداخت با ایران تاکيد شده است.
فدريکا موگريني نيز پس از نشست در بیانیه ای اعلام کرد همه طرف ها مصمم هستند سازوکارهایی برای پرداخت با ایران ایجاد کنند تا تجارت با این کشور به رغم شک و تردیدها از سوی بسیاری از دیپلمات ها در مورد ممکن بودن چنین شرایطی، تداوم داشته باشد.
در مواضع موگريني از شک و ترديد بسياري از ديپلمات ها در مورد ممکن بودن چنين شرايطي سخن گفته شده است و بر اساس همين ترديدها بايد ديد آيا اروپا در عمل براي حفظ برجام گام خواهد برداشت يا اينکه با دادن وعده سعي خواهد کرد از مقابله به مثل ايران جلوگيري نمايد؟
روشن است که برجام از پشتوانه قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد برخوردار است و خروج يکي از طرف ها از برجام و دعوت ديگران به نقض آن به معناي پشت و پا زدن به تعهدات بين المللي و فرو پاشي نظم بين المللي وبي اعتنايي ديگر کشورها به آن است. از سويي تعهد ايران به برجام در جايي معنادار و قابل مطالبه است که طرف هاي مقابل نيز به تعهدات خود پايبند باشند و اگر با خروج امريکا از برجام، منافع حاصل از اين پيمان براي ايران از بين برود و از سوي اروپا اراده واقعي و عملي براي حفظ منافع تهران وجود نداشته باشد عملا بايد برجام را پايان يافته تلقي کرد.
---------------------------
رضا محمدمراد