وقتی هنرمندان مرز‌ها را به هم می‌ریزند

رجحانه حسینی دبیر نمایشگاه سرامیک - بنیان مرز درباره این نمایشگاه گفت: نمایشگاه سرامیک- بنیان مرز دومین نمایشگاه آکادمی هنرهای تجسمی آد است و تمرکز اصلی آکادمی هنرهای تجسمی آد بر روی آموزش حرفه‌ای سرامیک است، از این رو نمایشگاه مرز را با هدفِ توجه کردن به ویژگی‌های سرامیک نه تنها به عنوان یک ماده بلکه رسانه‌ای مؤثر در انتقال مفهومِ اثرِ هنری برگزار کردیم. 

البته در تمام آثاری که در مرز به نمایش گذاشته شده است هنرمندان تلاش کرده اند با رسانه‌های مختلف از قبیل: نقاشی، مجسمه، عکس و ویدئو، سفال و سرامیک در محور توجه خود قرار دهند و فقط با سفال و سرامیک به خلق اثر هنری نپرداخته اند.

این هنرمند ادامه داد: نمایشگاهِ «مرز» با بکارگیری توانمندی‌های سرامیک و با هدفِ پرداختن به مسائل اجتماعی، فرهنگی، هنری و سیاسی پیرامون مرز‌ها برگزار شده است. 

سرامیک به لحاظ علمی به آن دسته از مواد معدنی غیرفلزی گفته می‌شود که شکل پذیر هستند و بعد از پخت به لحاظ تغییر ماهیت شیمیایی سخت می‌شوند. البته سرامیک نامی جامع برای تمام زیر شاخه‌های خود اعم از سفال، چینی و .. که کاربردی وسیع دارند اطلاق می‌شود.

حسینی گفت: البته سرامیک دارای ویژگی خاص بصری به لحاظ رنگ، بافت، جنسیت و صدا هستند که با در نظر گرفتن رویکرد تخصصی می‌توانند مرز بندی مشخصی نیز داشته باشد، اما مقصود از سرامیک بنیان، یا سرامیک در تعریف گسترده آن را می‌توان شی، صدا، تصویر و یا ویژگی قلمداد کرد که برای ما یاد، خاطره تاریخی یا منطقی از یک جسم سرامیکی را زنده کند.

او افزود: البته در نمایشگاه اخیر نیز شما کمتر شاهد رویکرد نمایشگاه‌های سفال هستید و هنرمندان هر یک تلاش کرده اند بیشتر یاد، خاطره تاریخی و یا منطقی از یک جسم سرامیکی را برای ما به نمایش بگذارند.

بهداد لاهوتی یکی از نمایشگاه گردان‌ها نمایشگاه مرز نیز درباره این نمایشگاه گفت: هنگامی که همکارى با نمایشگاه سرامیک بنیان مرز به من پیشنهاد شد، بنا به علاقه شخصى، محدوده بین هنر کاربردى و هنر زیبا را به عنوان مضمون اصلی انتخاب کردم و از آن جا که این مسأله یکی از دغدغه‌­های خود من در ارائه برخی آثارم بود، در ابتدا در نظر داشتم با اثرى از خود و یکى دو هنرمند به بیانیه اى برسیم مبنی بر این که که نمی‌توان مرز مشخصى براى این دست آثار قائل شد و در عصر حاضر، حتى باید به برخى تولیدات صنعتى نیز به چشم یک اثر هنرمندانه با تکثیر بی شمار نگریست. 

وی افزود: از آن جا که هیچ وقت نتوانستم با این نگاه به جمع آورى آثار بپردازم، به گفت: وگو و پیدا کردن آثارى نزدیک به این فضا در بین هنرمندانى که می‌توانستم به آن‌ها دسترسى داشته باشم پرداختم و هیجان براى بسط یک پرسش به جاى بیانیه اى خشک آغاز شد.

خیلى زود متوجه شدم که بیشتر هنرمندان در این عرصه پَرسه هایی زده اند و در نهایت ترجیح دادم از چند نمونه مختلف در این نمایش استفاده کنم؛ مانند آثار هنرمندانى که کاربرد اشیاء را از آن‌ها گرفته بودند تا به مفاهیم تازه‌­اى برسند، یا هنرمندانى که مفاهیم پیچیده‌­اى را به اشیاء کاربردى ساده افزوده بودند.

لاهوتی ادامه داد: هنرمندانى که با جابه­‌جا کردن چیدمان آثار هنر کاربردى نگاه‌هاى تازه اى را براى مخاطبان خود به ارمغان مى آوردند و هنرمندانى که در عین ساختن اشیاء کاربردى، آثاری معنادار و فراتر از یک شیء کاربردى را ارائه می‌دهند. در همه این آثار مشترکاتى وجود دارد که حتى با توجه به تفاوت در موضوعات و مفاهیم می‌توانم آن‌ها را در مجموعه پرسشگر خود قرار دهم؛ آثارى معناگرا که با کاربرد اشیاء سرامیکى سر و کار دارد و گویى هنرمندان با استفاده از دو عنصر زیبایى و اندیشه توانسته اند مرز‌ها و کاربرد‌ها را در هنر خود تغییر دهند.

این مجسمه ساز گفت: شاید در نگاه نخست در نمایشگاهی که من گردآوری کرده ام با مجموعه‌ای از بشقاب‌ها و یا لیوان مواجه شوید که دم دستی‌ترین مفهوم کاربردی سفال را به ما ارائه می‌دهند، اما هنرمندان این آثار با مفاهیمی، چون جنگ که به این آثار اضافه کرده اند این ظروف را از مفهوم کاربردی خود خارج کرده اند و در مفهوم اثر هنری ارائه داده‌اند.

وی ادامه داد: در این روند دریافتیم که مرز‌ها خطوطی براى عبور هستند. ذهن ما نمی‌تواند در بند اصول بماند. شاید از ابتدا ساختن براى تفنن اتفاق افتاده باشد. نیاز باعث خلاقیت بوده یا خلاقیت نیازهاى جدیدى به وجود مى­آورد. چنین است که گویی نمی­توان مرز مشخصى بین هنرکاربردى و هنر زیبا ترسیم کرد. پس در نگاهی دیگر شاید مجموعه پیش رو دلمشغولی‌ها و بازیگوشی‌هاى هنرمندانی باشد که به جاى ایستادن بر روى مرز‌ها از آن‌ها براى بیان آثار هنرمندانه خود استفاده کرده اند.

دبیری این نمایشگاه بر عهده رجحانه حسینی و سیما افتخاری راد، حمید سوری، رجحانه حسینی، هیربد همت‌آزاد و مهران هوشیار اعضای شورای سیاست گذاری را تشکیل می‌دهند.

دبیر نمایشگاه مرز گفت: این نمایشگاه دارای سه بخش فراخوان، گردآوری شده و بین الملل است. در بخش فراخوان با نظر شورای انتخابِ آثار هلیا دارابی، امید قجریان، سیامک دل زنده و کامبیز موسوی اقدم ۱۹ اثر از بین ۱۰۸ اثر در دو مرحله گزینش شده اند. 

در بخش گردآوری شده با مدیریت هنری ۴ هنرمند رجحانه حسینی، بهداد لاهوتی، ندا رضوی پور و زروان روحبخشان هر یک متناسب با تِم مورد نظر هنرمندانی را انتخاب کرده اند و در جهت ایجاد فضایی همسو با ایده خود، چیدمان آثار را در گالریِ مجزا به عهده دارند. در این نمایشگاه ۴۳ هنرمند حضور دارند.

حسینی گفت: بخش بین الملل با همکاری دو مدیر هنری از کشورهای آمریکا و ژاپن با آثارهنرمندان این دو کشور به طور همزمان درهمان کشور‌ها برگزار خواهد شد. کتاب نمایشگاه که در برگیرنده آثار سه بخش است در ماه مهر منتشر خواهد شد.

در این نمایشگاه آثاری از مریم آرامش، مژگان باوکی، مرضیه تقی خانی، هدیه خزائی، مهشید روشن تبار، زهرا سالار کیا، غزاله شیبانی، فروزش صائمی فرد، میلاد عزیزی، سعید علیخانی، نرگس فراهانی، حامد قاسمی، وحیده کیانی پیروز، زهرا محمدی ترکمانی، ماهان مقصودی، سوگل موحدپور، تهمینه میر مطهری، اولدوز نبی زاده اصل، هومن نحوی، بهزاد اژدری، محمد بهابادی، بهمن چگنی، سپیده رزمجو، سارا روحی صفت، فتانه سالارکیا، صدرالدین صدر، نسترن صفایی، منصوره فیضی، هادی محبلی، معصومه میر حسینی، عاطفه نساجی زواره، الهام ابراهیمیان، رضا بهزادنیا، محمد رضایی کلانتری، محمود محرومی، بهار وفایی، سهند حسامیان، هیربد همت آزاد، راحله فیلسوفی، حسین علی عسکری، امیر حسین ردایی، هومن درخشنده، نفیسه خلج، صفا حسینی، رضا تائبی، بهزاد اژدری و کورش آریش در معرض دید مخاطبان قرار گرفته است.

نمایشگاه سرامیک - بنیان مرز تا ۸ مرداد در گالری‌های میرمیران، ممیز، پاییز و زمستان میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.