اروپا پس از برگزیت و آمدن ترامپ متزلزل تر از همیشه

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ به نقل از خبرگزاری فرانسه در گزارشی از بروکسل به قلم دنی کمپ نوشت بنیانگذاران اتحادیه اروپا معتقد بودند وحدت و یکپارچگی این اتحادیه در بحران شکل خواهد گرفت، اما پس از همه پرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا (برگزیت) و انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهور آمریکا این اتحادیه از هر زمان دیگری متزلزل تر به نظر می رسد. 

روز یکشنبه وزیران امور خارجه 28 کشور عضو اتحادیه اروپا در بروکسل تشکیل جلسه می دهند تا درباره تاثیر رئیس جمهوری گفتگو کنند که پیشتر مشروعیت پیمان چند دهه ای دو سوی اقیانوس اطلس (ناتو) برای دفاع از قاره (اروپا) را زیر سوال برده بود. 

با توجه به ظهور سیاستمداران پوپولیست (عوام گرا) ، حضور تهدیدآمیز روز افزون روسیه در شرق، بحران مهاجرت و پیامدهای بی پایان بحران بدهی منطقه یورو، بسیاری از استمرار تلاطم و بی ثباتی نگرانند.  

دونالد توسک، رئیس اتحادیه اروپا، روز چهارشنبه گفت رویدادهای سال 2016 «نشانه هشدارآمیزی برای همه کسانی است که به لیبرال دموکراسی اعتقاد دارند». او از اروپا خواست «سرانجام اقدام خود را یکپارچه کند».

اما انتخاب ترامپ کار را برای اروپا به منظور بازسازی تشکل خود دشوارتر کرده است، زیرا اروپا -- هرچند در تلاش است در مواجهه با واشنگتن واقع گرایی خود را حفظ کند -- هیچ نمی داند از یک میلیاردر چه انتظاری باید داشته باشد. 

ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا نیز از این نگران است تا ترامپ بخواهد چیزی درباره اروپا بیاموزد، وقت بسیار زیادی تلف شود.  

یونکر روز جمعه در لوکزامبورگ خطاب به دانشجویان گفت :«آقای ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود می گفت بلژیک روستایی در اروپاست. ما باید به رئیس جمهور منتخب بیاموزیم که اورپا چیست و چگونه کار می کند. من معتقدم تا زمانی که آقای ترامپ دور دنیایی که آن را نمی شناسد گردشی بکند، ما دو سال را از دست خواهیم داد.»

از زمانی که رای انگلیسی ها به خروج از اتحادیه اروپا در ماه ژوئن نخستین ضربه سنگین به یکپارچگی این اتحادیه را در تاریخ 60 ساله آن وارد کرد، خودکاوی عمیق به کار اصلی بروکسل تبدیل شده است. 

توسک آن زمان هشدار داد «تمدن سیاسی غرب» که اروپا را از زمان جنگ جهانی دوم در صلح نگه داشته است، اکنون در خطر است. 

در این «تمدن» هر دو طرف اقیانوس اطلس به یک سان خود را به بازار آزاد و لیبرال دموکراسی متعهد دانسته اند و آمریکا خطوط دفاعی اروپا را تقویت کرده است. 

تا حالا اینطور بود. اما تهدیدات ترامپ در مبارزات انتخاباتی برای کنار گذاشتن پیمان دفاع جمعی که سنگ بنای ائتلاف نظامی ناتو بوده است، شوک بزرگی برای اروپا بود. 

یونکر همچنین هشدار داد لفاظی های انتخاباتی ترامپ اختلافات ایدئولوژیکی عظیم او با اروپا را آشکار ساخت. او یادآور شد که دیدگاه و نگاه این ستاره تلویزیونی و بازرگان آمریکایی به مقوله مهاجران و آمریکایی های غیرسفیدپوست با باورها و احساسات اروپایی ها در تضاد است. 

هر آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و هم فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه از ترامپ خواسته اند به ارزش های دموکراتیک پایبند باشد که این نشانه ای از نگرانی های اروپاست.

نزدیکی ظاهری ترامپ به روسیه نیز زنگ خطر را در اروپا در زمانی به صدا در خواهد آورد که کشورهای اتحادیه اروپا سرگرم بررسی این هستند که آیا تحریم های روسیه را بر سر بحران اوکراین همچنان ادامه دهند یا خیر، و چگونه کشمکش در سوریه را حل و فصل کنند. 

فابیان زولیگ Fabian Zuleeg از اندیشکده مرکز سیاست اروپایی گفت :«نقش رهبری جهانی لیبرال دموکراسی غرب در دوره پس از جنگ جهانی دوم از قبل نیز با چالش مواجه شده بود.»

وی  افزود :«اما دولت ترامپ گرایش های انزواطلبانه آمریکا را افزایش خواهد داد، که این ضربه دیگری به این نقش رهبری خواهد بود.»

زنجیره شوک های دیگر

رهبران نگران اروپایی هم پس از برگزیت و هم پس از پیروزی ترامپ از اروپا دعوت کرده اند که به فکر سرنوشت خود باشد و به آنچه آن را «زنجیره بحران ها» نامیده اند، بپردازد. 

ترامپ و برگزیت دست کم در برخی محافل فرصتی برای تقویت وحدت و یکپارچگی اتحادیه اروپا تلقی شده است و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی این اتحادیه گفته است اتحادیه اروپا می تواند «ابرقدرت» صلح باشد. 

مقامات اروپایی تاکید می کنند که این بلوک بیش از آنچه تصور می شود قابلیت انعطاف پذیری دارد -- همانطور که ژان مونه پدر بنیانگذار اتحادیه اروپا در کتاب خاطراتش نوشت «اروپا در بحران ها ساخته خواهد شد.»

اما تاکنون واکنش اصلی اتحادیه اروپا همان واکنش همیشگی بوده است: درخواست برای برگزاری نشست های بیشتر. تحلیلگران می گویند این کافی نیست.

جودی دمپسی Judy Dempsey از اندیشکده کارنگی اروپا این هفته در یک سمینار گفت :«اروپایی ها کج دار و مریز پیش می روند. اما سوال این است که اروپایی ها پس از شنیدن چند زنگ هشدار متوجه خواهند شد که باید کاری بکنند.»

فوریت اقدام در این برهه از زمان روز به روز بیشتر می شود. فرانسه سال آینده انتخابات ریاست جمهوری دارد و بخت مارین لوپن ، رهبر راستگراهای فرانسه برای راه انداختن کودتایی مشابه کودتای ترامپ یکباره جدی تر از هر زمان دیگری شده است. 

احزاب راستگرا همچنین امیدوارند در انتخابات هلند و اتریش نیز موقعیت خود را تقویت کنند و مرکل نیز که روز به روز بیشتر نقش لنگر اخلاقی اتحادیه اروپا را ایفا می کند، بار دیگر خود را در معرض آراء مردم آلمان قرار خواهد داد. 

نایجل فاراژ، رهبر جناح طرفداران خروج انگلیس از اتحادیه اروپا از آنچه بسیاری را ترسانده ، به وجد آمده است. 

او در توییتر نوشت:«فکر نکنید انقلاب دموکراتیک پایان یافته است. انبوهی از شوک های دیگر در راه است. سال 2017 ممکن است مثل سال 2016 ما را شگفت زده کند.»