ظریف و کری و موگرینی، نامزدهای دریافت جایزه نوبل صلح
موسسه نوبل نروژ امسال رقم بی سابقه 376 نامزد را برای جایزه نوبل صلح دریافت کرده که نام ترامپ نیز به چشم می خورد.
یک فعال باسابقه حقوق بشر از روسیه ، یا معماران توافق هسته ای ایران؟ میدان رقابت برای کسب جایزه نوبل صلح در روز جمعه با مخالفت شگفتی آور مردم کلمبیا با پیمان صلح دولت این کشور با شورشیان در همه پرسی اخیر که مذاکره کنندگان را از عرصه رقابت خارج کرد، یکباره وسعت بیشتری یافت.
کارشناسان نوبل مدتی می پنداشتند مذاکره کنندگان روند صلح کلمبیا قطعا برندگان جایزه نوبل صلح امسال خواهند بود.
اما درست چند روز مانده به اهدای این جایزه، این کارشناسان پس از مخالفت مردم کلمبیا در همه پرسی روز یکشنبه با پیمان صلح میان دولت خود و شورشیان کمونیست فارک، مجبور شدند در پیش بینی خود تجدید نظر کنند.
تا کنون خوان مانوئل سانتوس رئیس جمهور کلمبیا و تیمولئون خیمنس رهبر فارک پس از امضای پیمان صلح در 26 سپتامبر برای پایان دادن به 52 سال جنگ داخلی نامزدهای اصلی کسب جایزه معتبر نوبل صلح بودند.
کارشناسان گفتند با توجه به ماهیت غیرقابل پیش بینی همه پرسی ها، در صورتی که کمیته نوبل روی کلمبیا به نتیجه رسیده بود، آنگاه احتمالا گزینه دومی نیز در نظر گرفته بود.
اما باید دید این گزینه دوم چه کسی یا کسانی ممکن است باشند.
از دید برخی کارشناسان، جایزه نوبل صلح ممکن است نصیب مذاکره کنندگان توافق هسته ای سال 2015 ایران شود که به محدود شدن موثر پیشروی هسته ای تهران انجامید و در ازای لغو تدریجی تحریم های فلج کننده ای که از سال 2006 علیه اقتصاد ایران وضع شده بود، برنامه هسته ای این کشور را محدود کرد.
پیتر والنستین Peter Wallensteen ، استاد دانشگاه اوپسالا در سوئد گفت :«حالا که معلوم شده این توافق نتیجه داده است، ممکن است یک رقیب جدی برای کسب جایزه نوبل صلح باشد.»
در آن صورت جایزه نصیب جان کری، دیپلمات ارشد آمریکا، جواد ظریف همتای ایرانی وی و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نیز کارشناسان هسته ای مانند ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا و علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران شود.
کریستین برگ هارپویکن Kristian Berg Harpviken مدیر موسسه تحقیقات صلح اسلو (PRIO) گفت چنین جایزه ای در راستای آرزوهای آلفرد نوبل، مخترع سوئدی که می خواست به تلاش های صلح طلبانه جایزه بدهد، می تواند پیش از آمدن رئیس جمهور جدید آمریکا که ممکن است تمایل چندانی به مصالحه با ایران نداشته باشد، به تحکیم توافق هسته ای بینجامد.
تعداد بی سابقه نامزدهای امسال
هارپویکن معتقد است نامزد اصلی سوتلانا گانوشکینا Svetlana Gannushkina فعال حقوق بشر از روسیه است که به پاس چند دهه فعالیت برای مهاجران و پناهجویان ممکن است برنده جایزه نوبل صلح امسال شود. مسئله مهاجران و آوارگان از زمان شروع بحران مهاجرت در سال گذشته به یک موضوع مهم در اروپا تبدیل شده است.
هارپویکن افزود :«از زمانی که دموکراسی باز در روسیه شروع به افول کرد، به ویژه با بازگشت ولادیمیر پوتین به کاخ ریاست جمهوری، هیچ جایزه نوبل صلحی نبوده است که نوری بر تحولات روسیه بیندازد.» وی همچنین گفت چنین اغماضی ممکن است یک روز بازتاب بدی برای موسسه نروژی داشته باشد.
از جمله دیگر نامزدهای احتمالی کسب جایزه نوبل صلح امسال عبارتند از گروه امدادگران داوطلب موسوم به کلاه سفیدها در سوریه، جزیره نشینان یونان به سبب تلاشهایشان برای کمک به آوارگان مستاصل و عازم به سوی سواحل آنها، دنیس موکویگه Denis Mukwege پزشک کنگویی به سبب تلاش هایش برای کمک به هزاران قربانی تجاوز جنسی، و نادیا مراد، دختر ایزدی که به دست جنگجویان داعش ربوده شده و ماهها به عنوان برده جنسی در اختیار آنها بود.
ادوارد اسنودن، پیمانکار سابق آژانس اطلاعات ملی آمریکا که دامنه جاسوسی های آمریکا را فاش کرد نیز یکی از نامزدها محسوب می شود. لوران فابیوس وزیر امور خارجه سابق فرانسه نیز به سبب نقشش در حصول پیمان اقلیمی کوپ21 پاریس ممکن است برنده جایزه نوبل صلح شود.
ترامپ در میان نامزدها؟
موسسه نوبل نروژ امسال رقم بی سابقه 376 نامزد را برای جایزه نوبل صلح دریافت کرده است که در مقایسه با رقم 278 در سال 2014 افزایش چشمگیری دارد. معنای این افزایش این است که تعداد گزینه ها در کمیته نوبل بسیار زیاد است. اما به گفته کارشناسان، اما اگر بر سر برنده نهایی اختلاف و کشمکش وجود داشته باشد، یک نام وجود دارد که همه موافقند هرگز برنده این جایزه نخواهد شد و او دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری امسال آمریکاست که به سبب ایدئولوژی اش موسوم به «صلح نیرومند از راه قدرت » نامزد شده است.
یک نمونه از دشواری پیش بینی برنده جایزه نوبل صلح همین است که جایزه پارسال نصیب چهار گروه تونسی شد که نقش موثری در گذار کشورشان به سوی دموکراسی داشتند. نام آنها در هیچ کدام از گمانه زنی های قبل از اعلان برنده مطرح نبود.
اسله سوین Asle Sveen مورخ جایزه نوبل صلح گفت :«شاید آنها روز جمعه بار دیگر یک خرگوش جدید از کلاهشان بیرون بکشند.»
این راز روز جمعه ساعت 9 به وقت گرینویچ فاش می شود که موسسه نوبل در اسلو پایتخت نروژ برنده را اعلان می کند.