تلاش بی بی سی فارسی برای قداست زدایی از قرآن کریم

تلویزیون بی بی سی فارسی به موازات جنگ نرم در زمینه های سیاسی، اقتصادی واجتماعی علیه ایران،  اکنون وارد قداست زدایی از قرآن کریم و  فاز دین زدایی  از جامعه شده است.

اخیرا، تلویزیون «بی‌بی‌سی فارسی» در برنامه‌ای به نام «پرگار» از عبدالکریم سروش و عبدالعلی بازرگانی دعوت کرد تا این دو درباره دیدگاه سروش در خصوص قرآن و آنچه او از آن به «رؤیاهای پیامبر» یاد می‌کند، مناظره کنند. در این نوشتار قصد آن را نداریم در بیان پاسخگویی به مطالبی برآئیم که از سوی سروش مطرح شده 

است چرا که به قرائت شخصی سروش از وحی الهی که سالها پیش طرح کرده است از سوی دانشمندان حوزه دینی پاسخ داده شده است بلکه در این اینجا قصد داریم  شیوه موذیانه بی بی سی فارسی را تشریح کنیم که برای تحت تاثیر قراردادن مخاطبان خود، به موازات القاهای سیاسی، اقتصادی واجتماعی  اکنون مقدسات آنان را نیزهدف قرار داده و  با بازتولید برداشت های یک فرد از وحی ونبوت، بدون اینکه تمرکز وهدف اصلی اش روشن شدن  بحث باشد باشیوه های تکنیکی قداست زدایی از دین و رویگردانی مخاطب از آن را هدف گرفته است.

درچنین  برنامه های گفتگو محور که هدایت مصاحبه شوندگان در مسیر هدف تولید برنامه به عهده مجری است معمولا محتوای بحث هدف نیست بلکه هدف اصلی،  هدایت مخاطب در مسیری است که فرستنده پیام دنبال می کند.

چنانچه در برنامه پرگار هم مجری اصلا توجهی به بحث ندارد بلکه دایما با تکرار سوالات طراحی شده وبکاربردن واژگان هدفمند سعی می کند مخاطب را به این نتیجه برساند که  قران کریم قداست  ندارد ودر ضمیر ناخود آگاهش به پیامبر خاتم الانبیا نسبت دروغ دهد.

در بررسی برنامه پرگار می بینیم که مجری بی‌بی سی با چیدمان زنجیره‌ای از واژگان درصدد القاء این مطلب است که قرآن کریم حاصل رؤیا‌ها و خواب‌های پیامبر است و با استفاده ازشگرد «تکرار» و واژگانی چون «تناقض»، «رؤیا»،  «خواب» و «خوابگذاری» در تلاش است مخاطب به این انگاره ناراست و ناصواب هدایت شود که قرآن مبتنی بر تناقض و توهم است. چنین هدف مجری، با دقت در پرسش‌های او هویدا می‌شود. دقت در چند پرسش مجری، بیانگر این سخن است:

 -  مجری خطاب به عبدالکریم سروش: «یعنی این خواب‌گذاری اصلا چیست و چگونه و توسط چه کسی صورت می‌گیرد، آقای سروش این سوال مهمی است، توضیح شما چیست؟» 

-  مجری خطاب به سروش: شما معتقدید این‌ها باید خواب‌گذاری شوند. چه کسانی در موقعیت خواب گذاری هستند؟ در میان کسانی که در دانش‌های اسلامی تسلط دارند شما چه کسانی را خواب‌گذار می‌دانید؟ چه دسته‌ای از عالمان اسلامی می‌توانند خواب گذاری کنند؟ 

-  مجری خطاب به سروش: اینکه شما می‌گویید وحی را خود پیامبر تولید کرده در واقع یک جایگاه کاملا متفاوتی به او می‌دهد، متفاوت از آنچه که تاکنون پنداشته می‌شد. 

-  مجری خطاب به سروش: به نظر شما این تنزل دادن قرآن نیست؟ شما ابتدا وحی را تجربه پیامبر می‌کنید و بعد از خیال خلاق صحبت می‌کنید. گویی قرآن حاصل هنرمندی و تخیل قوی پیامبر است. 

-  مجری خطاب به بازرگان: آقای بازرگان چرا این تصویری که آقای سروش ارائه می‌دهد برای شما پذیرفتنی نیست. تصویری که پیامبر در جایگاهی هستند که وحی را تولید کند. 

با دقت در واژگان و زنجیره هم‌نشینی‌ آن‌ها می‌توان به این برآیند رسید که این شبکه با زیرکی و با استفاده حساب‌ شده و نظام‌مند از واحدهای زبانی و واژگانی درصدد «قداست‌زدایی» از قرآن کریم در قالب  زنجیره عمودی متن است؛ به این گونه که ابتدا تلاش بر آن است با استفاده از شگرد «تکرار» واژه «رویا» را برای ذهن ناخودآگاه مخاطب عادی کند؛ سپس، در مرحله بعدی تلاش آن است که از واژه «رؤیا» به «خوابگذاری» منتقل شود. پس از این دو واژه، به واژه ‌هایی چون  «تناقض»، «تخیل» و سپس «تولید» برسد تا در ‌‌نهایت برای مخاطب خود چنین بسترسازی کند که قرآن  حاصل رویا‌های ناسازگار و متناقض پیامبر (ص) و ساخته و تولید ذهن ایشان است. 

جالب اینجاست که حین پخش مناظره صدای اذان هم هنگام ظهر از مکان مناظره بگوش می رسد که این نیز از شیوه های بی بی سی فارسی است که خود را از قداست زدایی از قران کریم تبرئه و اینگونه القا کند که چنین گفتمانی درون دینی است.

-------------

بررسی و تحلیل /  جلال چراغی